Tczewskie mosty (Ostbahn)
W dniu 12 października 1857 roku w Tczewie oddano do użytku nadłuższy wówczas most w Europie, łączący dwa brzegi Wisły na trasie Berlin – Królewiec. Wraz z przyczółkami most ten miał długość 837 m. Jego konstrukcję oparto na pięciu filarach (podporach) oraz na krawędziach przyczółków. Został ozdobiony siedmioma parami wież i dwoma okazałymi bramami wjazdowymi. Bramy ozdobiono portalami z płaskorzeźbami autorstwa berlińskiego artysty, Schievelbeina, który po tczewskiej stronie umieścił postać króla Fryderyka Wilhelma z rodziną, a po stronie lisewskiej – scenę hołdu litewskiego księcia Kiejstuta, który złożył on wielkiemu miestrzowi Zakonu Krzyżackiego, Winrykowi von Kniprode.
Gdy na berlińsko-królewieckim szlaku pojawiły się masywne lokomotywy parowe, konieczne było wprowadzenie zmian w celu uniknięcia katastrofy budowlanej. Aby odciązyć stary most postanowiono tuż obok postawić nowy, w calości metalowy obiekt. Architekci wzorowali się na moście łączącym dwa brzegi Łaby pod Altoną (dziś część Hamburga), planując taką samą liczbę filarów i rozpiętość jak w przypadku starszego z tczewskich mostów. Most kratownicowy służyl wylącznie prowadzeniu ruchu kołowego i pieszego. Realizacja tych planów miala swoje uzasadnienie, gdyż Tczew z roku na rok zyskiwał coraz większą rangę pod względem ruchu kolejowego. Należy zaznaczyć, że od roku 1896 kursował tamtędy pociąg „Nord-Express” relacji Paryż-Berlin-Poznań-Tczew-Królewiec-Tallin-Petersburg.
W 1911 roku konieczne było przesunięcie wałów ochronnych od strony Lisewa, w związku z tym most kolejowy został wydłużony o 200 m.
W okresie międzywojennym most kolejowy znajdował się w całości po stronie polskiej, lecz na Wiśle w tym miejscu przebiegała granica między Polską a Wolnym Mistem Gdańsk. Latem 1939 roku polscy saperzy założyli na moście ładunki wybuchowe. Po rozpoczęciu działań wojennych, gdy wiadomo było, że Polacy nie będą w stanie obronić tego przejścia granicznego, został on wysadzony.
Widok od strony Lisewa na most kratownicowy.
Źródło: R. Landowski, Tczew – spacery w czasie i przestrzeni, część I -Od osady do miasta, Wyd. Gazeta Reklamowa, 1995, s. 136 – 148.
Dziękuję miłej ofiarodawczyni za przekazanie mi części swych zbiorów fotografii starego Tczewa.